Wat is lymfoedeem

Bij de behandeling van lymfoedeem zijn er verschillende vormen van
lymfoedeemtherapie. Uw lymfoedeemtherapeut van LOF zal gebruik maken van:

• manuele lymfedrainage
• compressietherapie in de vorm van bandageren/zwachtelen en later een therapeutisch elastische kous
• oefentherapie
• lymftaping
• bindweefsel-, litteken- en fibrosetechnieken
• ademhalingsoefeningen
• adviezen met betrekking tot huidverzorging, dieet en leefregels
• zelfmanagement

In Groningen alleen al zouden dit ruim 12.000 lymfoedeem patiënten zijn. Van alle lymfoedeem patiënten heeft ruim 10% primair lymfoedeem (aangeboren) en 90% secundair lymfoedeem. Secundair lymfoedeem ontstaat als gevolg van een trauma of operatie. Gezien het beloop wordt lymfoedeem beschouwd als een chronische aandoening die meestal sluipend begint en na verloop van tijd kan verergeren. In de eindstadia kan de ziekte gepaard gaan met verlies van kwaliteit van leven voor de patiënt. Bij hulpverleners bestaat veel onbekendheid met betrekking tot lymfoedeem. Vaak wordt de aandoening niet of (te) laat herkend of is men onbekend met de therapeutische mogelijkheden, o.a. specialistische fysiotherapie. Bovendien wordt de zorg veelal in stukjes aangeboden, omdat het zorgaanbod over veel disciplines verspreid is en onderlinge afstemming ontbreekt. De kwaliteit van zorg aan de patiënt is hierdoor in het geding.

Het lymfsysteem loopt door het hele lichaam, voert onder andere afvalstoffen en eiwitten af en heeft een afweerfunctie. Het systeem bestaat uit lymfbanen die het vocht transporteren en uit lymfklieren die een zuiverende werking hebben. Als het lymfvocht gezuiverd is, komt het in het halsgebied weer terug in de bloedcirculatie. Met name in de oksels, liezen, buik en in de hals zitten veel lymfknopen.

Manuele lymfedrainage
Dit is een zachte massagetechniek gericht op stimulering van de afvoer van lymfvocht en op het bevorderen van de functie van niet-aangedane lymfvaten c.q. klieren.

Compressietherapie
Om de afname in omvang zo snel mogelijk te realiseren, zal er in de meeste gevallen gebandageerd worden. Deze bandages zijn een belangrijk onderdeel van de therapie. Als het overschot aan vocht weg is, zal er een therapeutisch elastische kous worden aangemeten om het effect van de therapie te behouden. Therapeutisch elastische kousen en steunmaterialen worden aangemeten en verstrekt door speciaal opgeleide kousaanmeters. Wij werken daarvoor nauw samen met CompressieZorg.

Oefentherapie
In veel gevallen bestaat er naast het lymfoedeem ook een verminderde bewegingsmogelijkheid in het operatiegebied. Ook kan de spierkracht afgenomen zijn, mede door het lymfoedeem. Door de oefeningen die u krijgt van uw oedeemfysiotherapeut kunt u de functie van uw ledemaat verbeteren. Daarnaast is beweging essentieel voor de functie van het lymfsysteem!

Lymftaping
Hierbij wordt gebruik gemaakt van een specifieke tape, die de huid feitelijk iets optilt waardoor de opname van lymfvocht verbetert en oedeem beter afgevoerd kan worden.

Bindweefsel-, litteken- en fibrosetechnieken
Door bijvoorbeeld operaties en radiotherapie kunnen er verklevingen ontstaan die voor beperking van mobiliteit zorgen en pijn geven. Bindweefsel-, litteken- en fibrosetechnieken zijn technieken om weefsels en fascie structuren soepeler te maken en de onderlinge verschuifbaarheid te verbeteren.

Ademhalingsoefeningen
Specifieke oefeningen met betrekking tot uw ademhaling verbeteren de afvoer van lymfvocht.

Adviezen met betrekking tot huidverzorging, dieet en leefregels
U wordt voorgelicht over huidverzorging, voeding, preventie en zelfhulp. Dit zijn zaken waarmee u zelf aan de slag kunt gaan. Tevens wordt u begeleid in het opbouwen van uw dagelijkse activiteiten.

Zelfmanagement
Om u zo zelfredzaam mogelijk te maken, wordt u (indien mogelijk) geleerd zichzelf te masseren, te bandageren en/of te tapen. Daarnaast krijgt u oefeningen mee om de ontstane verbeteringen te onderhouden of verder te vergroten. Oefenen helpt u zo snel mogelijk weer in uw dagelijks ritme te komen en de afvoer van het vocht te verbeteren. Bewegen is goed voor u!