Deze website gebruikt functionele cookies. Door gebruik te maken van deze website, geef je aan akkoord te zijn met het gebruik van cookies.

Akkoord

Lymfoedeem en zomer!

19 juli 2016

“We gingen op vakantie naar Brazilië. Dat verliep desastreus. Door de warmte en de retourvlucht waren mijn benen dikker geworden en dat trok niet meer weg. Ik zou nooit naar een warm land zijn gegaan als artsen mij hadden gewezen op de risico’s.” Dit verhaal van Anthea Molenaar (secundair lymfoedeem na baarmoederhalskanker) zal wellicht voor velen een bekend verhaal zijn. Voor anderen is het misschien het schrikbeeld wanneer ze als gevolg van een operatie risico hebben op het ontwikkelen van lymfoedeem.

Wat is lymfoedeem? Lymfoedeem wordt veroorzaakt door stilstand van weefselvocht door het niet goed functioneren van het lymfesysteem. Hiervoor bestaan verschillende oorzaken die zowel aangeboren (primair) als verworven (secundair) kunnen zijn. Lymfoedeem kan behandeld worden maar gaat niet helemaal over. Lenneke Eijmael (primair lymfoedeem): “Het voorjaar is altijd weer confronterend. Een kort rokje, leuke schoenen: de kous maakt het vinden van wat leuks lastig.”

De meesten van ons zijn blij als het regenachtige weer voorbij is en de zon eindelijk verschijnt. Dit geldt echter niet voor veel mensen die vocht vasthouden door (lymf)oedeem. Maar wat is dan zo nadelig voor oedeem in de zomer?
Vliegreizen: nadelig door het (lang) stilzitten en de drukverandering in de vliegcabine.
Tuinieren: een eventuele overbelasting door het zware werk / verwondingen.
Vaccinaties voor verre bestemmingen: prikken in het aangedane lichaamsdeel kan mogelijk (verergering van) oedeem veroorzaken.
Insectenbeten: een insectenbeet verhoogt het risico op infectie. Goed insmeren met Deet is dus belangrijk en wordt je toch geprikt vergeet dan niet om te ontsmetten.
Warmte: tropische temperaturen, huidverbrandingen door de zon of de BBQ. Door extreme warmte of koude kan er meer bloed naar weefsels stromen. Als de afvoer onvoldoende is, kan de ophoping van lymfvocht toenemen. Door koude trekken lymfevaten zich samen, waardoor de afvoercapaciteit afneemt.

Marisa Hoogenboom (primair lymfoedeem): “Ik draag ook nu nog in de zomer gewoon een korte broek en rokjes met mijn kous eronder. Dat mensen kijken, daaraan ben ik gewend.” Juist in de zomer wordt aanbevolen om de Therapeutisch Elastische Kous (TEK) te dragen. Dit geldt vooral als er sprake is van een vergrote productie van vocht. In rust wordt het minste vocht aangemaakt, bij inspanning neemt dit aanzienlijk toe. Juist bij warmte en in de zomer is het dragen van een TEK essentieel. Als men bij warm weer de kous uittrekt, kan er snel zwelling optreden. Daarna lukt het niet meer om de kous alsnog aan te krijgen omdat het been te dik geworden is. Men moet dan eerst weer zwachtelen (bandageren) of hopen dat de volgende ochtend de zwelling weer weg is en de kous weer past. Dan is dus niet de kous te klein maar het been te dik! Om dit weer goed te krijgen is behandeling nodig. Laat het dus niet zover komen en draag de kous goed. Overigens zijn vlakbreikousen vaak minder warm dan dunnere rondbreikousen, omdat de steken groter zijn, dus beter lucht doorlaten en vaak geen synthetische rubbers worden gebruikt.

Wat is verder belangrijk in de zomer?
• De huid goed te hydrateren (liefst met vocht inbrengende PH neutrale crème).
• Tijdens vliegreizen regelmatig wandelen, doe (pomp)oefeningen en draag een Therapeutisch Elastische Kous. Hoewel het wetenschappelijk niet helemaal aangetoond is, raden we toch aan om een Therapeutisch Elastische Kous te dragen tijdens de vliegreis
• Draag slippers bij oedeem aan de benen. Op blote voeten loopt u het risico op verwondingen.
• Maak wondjes (en insectenbeten) goed schoon met alcohol of een desinfectiemiddel ter voorkoming van een infectie. Krab wondjes en insectenbeten niet open.
• Blijf in beweging! Zwem in de zee, wandel door de bergen, doe oefeningen in het water en stimuleer op deze manier de lymfafvoer.

Brigitte van de Watering (secundair lymfoedeem na borstkanker): “Als mensen me op het strand nastaren denk ik ‘waar kijken ze toch naar?’. Dat is misschien wel het toppunt van acceptatie.” De warmte van deze zomermaanden zal ongetwijfeld de nodige beperkingen en frustratie met zich meebrengen, maar met een dosis positiviteit zoals Brigitte en de nodige voorzorgsmaatregelen kunt u onbeperkt genieten van de zonnige dagen die nog zullen volgen.

Laat de zomer maar komen!

Citaten zijn afkomstig uit het boek ‘Onder de indruk van jou’, een schitterend boek met 28 portretten en verhalen van tieners, vrouwen, kinderen en mannen met lymfoedeem of lipoedeem en welke impact dat kan hebben op iemands leven.